حس بویایی

حس بویایی یا حس چشایی ؟ تا به حال فکر کرده اید که کدام یک از این دو حس تا پایان عمر با ما همراه خواهند بود! یک بوی خوب می تواند عامل انتقال یک حس خوب باشد در حالی که عکس این موضوع که بوی بد نیز حس بدی را انتقال می  دهد.در بعضی موارد انتقال حس نشان از ارتباط مستقیم حس بویایی با چشایی است.حس بویایی نزدیک ترین ارتباط را با حافظه دارد.

حس بویایی چیست؟

زمانی شما نفس می کشید مولکول های هوا را از طریق سوراخ های بینی استنشاق می کنید . عصب بویایی در انتهای بینی بصورت یک تکه بافت پوستی است این اعصاب عامل اصلی حس کردن بو است وقتی یک مولکول بو استنشاق می شود در لایه ی مخاطی که عصب بویایی را پوشانده  گیر میکند در همین حین پیغام از طریق عصب بویایی به مغز ارسال میگردد و شما بو را تشخیص می دهید.حس بویایی ممکن است گاه بصورت دائم و گاه بصورت موقت از بین برود

علل اختلال در حس بویایی:

۱- آنوسمی، از دست‌ دادن‌ کامل‌حس‌ بویایی‌ است‌ یا ناتوانی‌ در شناسایی‌ هر گونه‌ حس‌ کیفی‌ بو.
۲-پاروسمی آسیب‌ یا سوء تعبیر حس‌ بویایی‌ است، احساس‌ بوی‌ناخوشایند در صورت‌ نبود بوی‌ بد یا در صورت‌ وجود بوی‌ به‌طور طبیعی‌ خوشایند.
۳-هیپوسمی کاهش حس‌ بویایی‌است‌. هیپروسمی حساسیت‌ افزایش‌ یافته‌ نسبت‌ به‌ همه‌ بوهاست‌.

عوامل موثر در ازدست دادن حس بویایی

۱- احتقان بینی ناشی از ( سرما خوردگی، عفونت تنفسی فوقانی، آلرژی، عفونت سینوس و کیفیت هوای پایین ) شایع ترین علل فقدان حس بویایی یا همان حس شامه است.

۲- دیگر علل فقدان حس بویایی عبارت از: شرایط پزشکی خاص مثل چاقی، دیابت، فشار خون، سوء تغذیه، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، بیماری MS، مشکلات تغذیه ای، مشکلات دندانی، شرایط مادرزادی و اختلالات هورمونی می باشد.

۳- در اورای میگرن نیز ممکن است تغییراتی در حس بویایی، چشایی و لامسه ایجاد شود.

۴- بویایی حسی است که به مرور زمان و هر چه سن بالاتر می رود ضعیف و ضعیف تر می شود. بنا بر یافته های به دست آمده از آخرین تحقیقات انجام شده، اغلب افراد در شناسایی طعم غذاها نسبت به تشخیص بوی آنها عملکرد بهتری دارند. نکته قابل توجه این است که قابلیت بویایی افراد با افزایش سن کاهش چشم گیری پیدا می کند.

۵- مصرف برخی از داروها مانند ( آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد التهاب، داروهای قلب و غیره )
۶- پولیپ بینی – رشد غیر سرطانی کوچک در بینی و سینوس ها است که سبب مسدود کردن راه بینی می شود.
۷- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی مانند آفت کش ها و یا حلال
۸- آسیب به بینی و اعصاب بویایی در اثر عمل جراحی یا ضربه به سر
۹- پرتو درمانی برای سرطان سر و گردن
۱۰-سوء استفاده از کوکائین

درمان فقدان و اختلالات حس بویایی

درمان‌ اختلالات‌ بویایی‌ کاملا به‌ تشخیص‌ دقیق‌ علت‌وابسته‌ است‌.درمان‌ اختلالات‌ عملکردی‌ حسی‌ ـ عصبی‌ بویایی‌ ، نسبت‌ به‌ درمان‌ اختلالات‌ هدایتی‌ بسیار مشکل‌تر است‌ اگر مشکل بویایی شما علت دارویی داشته باشد با تنظیم یا تغییر دارو ممکن است علائم را تسکین دهد. اگر بیماری زمینه ای باعث اختلال بویایی است زمانی که بیماری برطرف شود و یا با  درمان حس بویایی معمولا بر می گردد. اگر احتقان بینی ناشی از یک حساسیت یا سرماخوردگی، علت فقدان حس بویایی باشد معمولا درمان نیاز ندارد و این مشکل بهتر خواهد شد. استفاده کوتاه مدت از ضد احتقان بینی، ممکن است راه بینی را باز نماید به طوری که شما می توانید راحت تر نفس بکشید. با این حال، اگر با ضد احتقان بینی بدتر و یا پس از چند روز برطرف نشد به دکتر خود مراجعه کنید شما ممکن است عفونت داشته و نیاز به آنتی بیوتیک است و یا شرایط پزشکی دیگری مطرح باشد. که قابل بررسی خواهد بود.چنانچه فرد دارای پولیپ باشد با عمل بینی این مشکل برطرف خواهد شد. تنها با افزایش سن است که مشکل حس بویایی برطرف نخواهد شد.

دکتر حسین نژاد، متخصص گوش و حلق و بینی و جراح زیبایی بینی در تهران

برای مشاهده گالری قبل و بعد مراجعان اینجا کلیک کنید.